Planschade windmolens– Als de overheid het bestemmingsplan of omgevingsplan verandert of een omgevingsvergunning verleend, kan dat vervelende gevolgen hebben voor omwonenden of ondernemers. Denk aan een slechter uitzicht, meer geluidsoverlast of minder privacy. Is uw huis of bedrijf daardoor minder waard geworden? Dan kunt u mogelijk een vergoeding krijgen: dat heet planschade. Planschade kan bijvoorbeeld ook ontstaan door de komst van windmolens.
Het komt echter niet heel vaak voor dat windmolens daadwerkelijk leiden tot een planschadevergoeding. De concrete schade voor woningen of bedrijven is namelijk vaak relatief beperkt. In een recente zaak is echter meer dan € 250.000 aan planschadevergoeding toegekend!
Auteur: Robin Evens
Geplaatst op:
Wat is planschade – en hoe windmolens voor schade kunnen zorgen
Als de overheid het bestemmingsplan of omgevingsplan verandert of een omgevingsvergunning verleend voor nieuwe planologische mogelijkheden, kan dat vervelende gevolgen hebben voor omwonenden of ondernemers. Denk aan een slechter uitzicht, meer geluidsoverlast of minder privacy. Is een huis of bedrijf daardoor minder waard geworden? Dan kan de eigenaar mogelijk een vergoeding krijgen: dat staat bekend als planschade. Onder de Omgevingswet heet dit trouwens officieel nadeelcompensatie.
In zaken over windmolens wordt ook vaak gewezen op de planschade. De concrete schade aan specifieke woningen of bedrijven is vaak echter relatief beperkt, met name vanwege de afstand tot de windmolens en omdat een deel van de schade altijd voor eigen rekening blijft.
Schadevergoeding planschade windpark
Op 21 mei 2025 deed de hoogste bestuursrechter van Nederland, de Raad van State, een belangrijke uitspraak over planschade. Het ging om een horecaonderneming in Zuid-Holland die schade had door de komst van windmolens vlakbij hun pand. Eerst kreeg de onderneming een schadevergoeding van ruim € 125.000, maar na bezwaar en een gang naar de rechter werd dat bedrag meer dan verdubbeld.
De eigenaar van een hotel, restaurant en café had twee percelen grond in Zuid-Holland. In de buurt van deze locatie werden windmolens geplaatst. Volgens de ondernemer zorgde dat voor meer geluidsoverlast, wat de waarde van de percelen zou verlagen. Daarom vroeg hij een vergoeding aan voor planschade. Het provinciebestuur van Zuid-Holland gaf de horecaondernemer gelijk en kende een schadevergoeding toe van € 125.897 (exclusief rente). Dit bedrag was gebaseerd op een rapport van adviesbureau Thorbecke. Volgens dat rapport was de geluidstoename beperkt en viel de schade dus mee. Maar de ondernemer vond het bedrag te laag en stelde beroep in.
Rechtbank: planschadevergelijking onvoldoende
De rechtbank Den Haag gaf de bezwaarmakers op 14 september 2023 gelijk. Volgens de rechter was het rapport van Thorbecke niet volledig.
Wat ontbrak?
- Er was geen duidelijke vergelijking tussen het geluid voor en na de komst van de windmolens.
- Andere bestaande geluidsbronnen waren niet meegenomen.
Daardoor was het niet goed te beoordelen of er echt sprake was van een toename van geluid en of de schadevergoeding klopte.
De rechtbank vernietigde daarom het besluit van het provinciebestuur. Er moest een nieuwe beslissing komen.
Herbeoordeling: bijna 3 ton schadevergoeding planschade
In hoger beroep bevestigde de Raad van State het oordeel van de rechtbank. Het provinciebestuur moest de schade beter laten onderzoeken.
Op 16 april 2024 kwam er een nieuwe beslissing:
De ondernemer kreeg nu € 284.838 schadevergoeding, exclusief rente. Dat is meer dan het dubbele van het oorspronkelijke bedrag. Dit besluit blijft in hoger beroep in stand. De eigenaar heeft door het instellen van beroep uiteindelijk dus meer dan € 150.000 extra planschadevergoeding ontvangen.
Voorzienbaarheid planschade windmolens
In planschadezaken kijkt de overheid ook altijd naar de voorzienbaarheid van de schade. Dat betekent: had de eigenaar kunnen weten dat er iets ging veranderen, bijvoorbeeld dat er windmolens in de buurt zouden komen? Als dat zo is, kan het zijn dat de eigenaar geen recht heeft op een vergoeding.
In deze zaak speelde de vraag of de horecaondernemer de komst van de windmolens had kunnen voorzien toen hij het perceel kocht. De Raad van State oordeelde van niet. Op het moment van aankoop was er nog geen concreet plan of ontwerpbestemmingsplan waaruit de komst van windmolens bleek. Er waren wel wat algemene beleidsstukken, maar die waren te vaag om van voorzienbaarheid te spreken. Bovendien was niet aangetoond dat die beleidsstukken op de juiste wijze waren gepubliceerd.
Dat betekent dat de schade voor de ondernemer niet voorzienbaar was, en dat hij dus wel recht had op een volledige schadevergoeding. De provincie had daarom ten onrechte eerst 50% van de schade voor eigen rekening gelaten.
Relevantie voor ontwikkelaar windmolens en windparken
Deze uitspraak is zeer relevant voor ontwikkelaars en exploitanten van windmolens en windparken en overheden die dergelijke plannen vergunnen. Deze uitspraak laat namelijk goed zien dat het zeer belangrijk is om voorzienbaarheid te creëren, door beleidsstukken vast te stellen over de mogelijkheid om windmolens te realiseren én die beleidsstukken op juiste wijze te publiceren. Verder laat deze uitspraak duidelijk zien dat het onvoldoende is om in algemene zin naar de ruimtelijke effecten van de bestaande planologische mogelijkheden te kijken. Het kan nodig zijn om met akoestisch onderzoek specifiek te beschouwen wat de akoestische gevolgen zijn. Dit kan ook opgaan voor bijvoorbeeld slagschaduw of andere ruimtelijke effecten.
Heeft u vragen over planschade als gevolg van windparken of windmolens? Neem dan vandaag nog contact op voor een vrijblijvende kennismaking. Als advocaat omgevingsrecht kan ik u helpen en adviseren met praktische tips.