
Verduurzamen vergunningvrij stikstof – De minister voor Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur heeft een wetswijziging ter consultatie gelegd. Met die wetswijziging zou worden verduidelijkt dat voor het treffen van verduurzamingsmaatregelen (onder voorwaarden) géén natuurvergunning nodig is. Ook niet wanneer daardoor tijdelijk de stikstofdepositie toeneemt! De minister acht dergelijke activiteiten ‘beheermaatregelen’ die nodig zijn voor het in stand houden van het Natura 2000-gebied. De wetswijziging is daarom volgens de minister vooral bedoeld om rechtszekerheid te bieden. Het is de vraag of deze interpretatie van de minister klopt.
Auteur: Robin Evens

Geplaatst op:
Verduurzaming en Rendacuitspraak
In de uitspraken van 18 december heeft de Raad van State geoordeeld dat voor intern salderen met een referentiesituatie een nieuwe natuurvergunning nodig. Vanwege het bijbehorende additionaliteitsvereiste is het niet eenvoudig om een natuurvergunning te verkrijgen voor (gewijzigde) voortzetting van een project, ook als dat (op termijn) tot minder stikstofdepositie leidt dan de vergunde situatie.
Verduurzaming in de knel
Hierdoor komen verduurzamingsmaatregelen in de knel. Het is namelijk aanzienlijk minder makkelijk en aantrekkelijk om verduurzaming door te voeren als je daarvoor eerst een complex en tijdrovend vergunningstraject moet doorlopen.
Het valt daarom te begrijpen dat de minister poogt om dergelijke verduurzamingsmaatregelen weer eenvoudiger te maken.
Wetswijziging verduurzamen vergunningvrij voor stikstof
De minister heeft daarom een wijziging van het Besluit activiteiten leefomgeving ter internetconsultatie voorgelegd. Met die wijzigingen beoogt de minister duidelijk te maken dat het doorvoeren van verduurzaming onder voorwaarden in ieder geval valt aan te merken als een ‘beheermaatregel’ die nodig is voor het Natura 2000-gebied. Beheermaatregelen zijn in de Europese regelgeving aangeduid als vergunningvrij voor de Natura 2000-activiteit. In dat geval is dan ook in Nederland geen vergunning of passende beoordeling nodig.
Overigens meent de minister dat dit reeds uit de Habitatrichtlijn volgt en is de wetswijziging slechts bedoeld als ‘verduidelijking’.
Hoofddoel beheermaatregelen
De minister baseert deze interpretatie op de uitspraak van de Raad van State over de vernattingsmaatregelen in natuurgebied ‘Oostvaardersplassen’. In die uitspraak is geoordeeld:
“Er moet beoordeeld worden of het project of de activiteit daadwerkelijk bijdraagt aan het behalen van de instandhoudingsdoelstellingen van een gebied, en of dit ook het hoofddoel is. Dat het project of een activiteit in een beheerplan voor een Natura 2000-gebied is opgenomen, is hiervoor geen vereiste. Ook het enkele feit dat de activiteit significante negatieve gevolgen kan hebben voor andere aangewezen habitattypen of habitatsoorten, is niet doorslaggevend. Verder mogen beheermaatregelen secundair een ander doel dienen, zolang de maatregelen maar primair voor het beheer worden genomen.”
Mijns inziens ontleent de minister ten onrechte aan deze uitspraak dat verduurzamingsmaatregelen kwalificeren als een beheermaatregelen. Het beperken van stikstofdepositie ten behoeve van de natuurgebieden is namelijk zeker niet altijd het hoofddoel van dergelijke verduurzamingsmaatregelen.
Voorwaarden voor verduurzamen vergunningvrij voor stikstof
Hoe dan ook: de minister heeft enkele voorwaarden verbonden aan het vergunningvrij zijn van deze maatregelen. De eis dat het beheer van Natura 2000-gebied het hoofddoel moet zijn, komt echter niet terug in de wettelijke vereisten.
De verduurzaming van een bestaande activiteit is volgens de minister onder de volgende voorwaarden vergunningvrij:
- 30% emissiereductie;
- wijziging van een bestaande activiteit, mits deze wijziging niet leidt tot een activiteit die naar zijn aard verschilt;
- niet gepaard gaand met uitbreiding van de omvang van die bestaande activiteit voor zover deze omvang relevant is voor de emissie van ammoniak of stikstofoxiden;
- buiten de emissie van ammoniak of stikstofoxiden geen andere factoren significante nadelige gevolgen voor een Natura 2000-gebied; en
- gedurende de realisatiefase geen toename veroorzaakt van de emissie van ammoniak of stikstofoxiden voor een periode van langer dan 3 jaar en groter dan een factor 5 van de reductie.
Het percentage voor de emissiereductie kan overigens vanwege een uit te voeren ecologische beoordeling nog wijzigen.
Relevant voor de praktijk
Het is vanwege de (dubbele) demissionaire status van het kabinet uiteraard de vraag of de wetswijziging er nog komt. Het is ook nog niet duidelijk wanneer de wetswijziging in werking zou treden.
Deze interpretatie van de minister is echter ook nu al relevant voor de praktijk. De wetswijziging is volgens de minister slechts een verduidelijking van hetgeen al uit de Europese regelgeving volgt. Formeel is dus geen wetswijziging nodig om deze verduurzamingsmaatregelen vergunningvrij te achten. Het is echter wel de vraag of deze interpretatie juist is…
📌 U kunt hier de consultatiegegevens over deze wetswijziging raadplegen.
📌Dit artikel is eerder gepubliceerd op LinkedIn.
📌Meer weten over vergunningverlening, stikstof en overgangsrecht? Bekijk praktische tips en voorbeelden op Omgevingsrechten.nl/stikstof. Vragen over een specifiek project of handhavingsverzoek? Neem dan contact op via Grinta-advocatuur.nl/Robin.